مقدمه در مورد شاعران نام دار عاشورایی استان :

اردبیل ،این خاستگاه تشییع و مرکز تجلی شور وعشق حسینی از قرنهاپیش پاسدار میراث گرانقدر فرهنگ عاشورایی بوده واین فرهنگ در اعتقادات مذهبی مردم این سامان ،عمیقاً ریشه دوانیده است.درسراسر فرهنگ بشری ودر سراسر دنیا از قدیم الایام تاعصر حاضر هیچ حماسه ای به اندازه واقعه کربلا مورد توجه قرار نگرفته است هرگاه سروده های شاعران درباره انقلاب کبیر عاشورا در یک جا گرد آوری شود به یقین کتابخانه عظیمی را تشکیل خواهد داد و همین گسترگی نموداری است برعظمت نهضت سیدالشهداء(ع)ویاران فدارکارش که مخلصانه دل به معشوق دادند وعاشقانه جان باختند .
در اردبیل از شاعران وسخنوران توانا که در مورد فرهنگ عاشورا شعر سردوه اند استادان بزرگوار مرحومین(شمس عطار اردبیل-بیضای اردبیلی-تاج العشار یحیوی –مضطر-انور اردبیلی-منزوی –ذاکر-شایق-ناطق-میرزاصدر المالکی-کاتب-حاج مختار نخستین –رحمان نیک نژاد-نادر جلیلی وند-استاد بهجت خامه یار –مطلع-ناصرآزاد-عاصم کفاش-صدیف بختیاری-غمگین الحسینی) آثار دلنشین خود را در دفتر عشق حسین (ع)ثبت کرده اند.

مولانا شمس عطار اردبیلی:
شاعر عارف وعاشق شوریده اهل بیت اطهار علیهم السلام جزو شخصیت هایی است که زندگینامه مدون وکاملی از وی در دست نیست .

بیضای اردبیلی : درسال 1268 هجری قمری برابر با 1226شمسی در محله سلیمانشاه کوچه اسماعیل بیگ روبروی کوچه آقاجانخان ،قدم به عرصه حیات نهاد خانه وی تا این اواخر پا برجاست وبه ((بیضا حیه طی))یا حیاط بیضاءمعروف است. شغلش کلاهدوزی بود ودر راسته بازار اردبیل –آنجا که بازار کلاهدوزان فعلی قرار دارد –دکان داشت این دکان در جریان خیابان کشی واحداث خیبان پهلوی سابق ار بین رفته است.در کنار این کار ،گاه گداری به تجارت پوست بره می پرداخت.

سنه ای مدعی گر عشق حسیندی پیشه
قورخما محشرده اماندی ایلمه اندیشه
دوت حسین دامنینی خاتمه وئر تشویشه
عاشقون بیلم قبرده کچر آسان گجه سی

حاج عباسقلی یحیوی اردبیلی:
حماسه سرای نامدار آذربایجان در تاریخ 27تیر ماه 1280قدم به عرصه حیات گذاشت وی یکی از بزرگترین شاعران عاشورایی معاصراست که علاوه برداشتن سبک خاص به لحاظ نوآوری وایجاد تحول بنیادین در سوگنامه پردازی ومرثیه سرایی ،سرآمد روزگاز وپایه گذار مکتب شعری ویژهای است در سن 13سالگی چشمه شعر در جانش جوشیدن گرفت وبا تخلص احقر سرودن آغازید حاصل 78سال عمر و65سال سابقه سخن پردازی وی 8جلد کتاب است که حاوی صدها قطعه اشعار فارسی وترکی آذری می باشد 1-بساط کربلا 2-اسرار عاشورا 3-پرچم عزا 4-آخرین آثار یحیوی 5-یادگار یحیوی 6-بهارستان یحیوی7-نگارستان یحیوی8-غزلیات وطنز

آی بایتدی صبح آچیلدی زینب نوایه گلدی زهرا دئدی حسین وای عالم صدایه گلدی
چون ییخلار آتیندان سلطان تشنه کامی دنیایه اولدی اعلان قٌتَل حسین پیامی

میرزامضطر اردبیلی شاعر پرشور ونوای حسینی :
جبار جلیل وند فرزند مشهدی جلیل در سال 1272 خورشیدی در کوچه علی ازتوابع محله پیرعبدالملک قدم به عرصه وجود نهاد پس از ورود به مکتب خانه استاد میرزا عزیز مرحوم سالیان دراز همدرس وهمکلاس استاد یحیوی مبرور (متولد 1280)بود

اصغریم ،ای پرشکسته،بولبولوم یات ساکن اول
آغلاما ،لای لای بالام ،لای لای گولوم یات ساکت اول
آغلاییب آرامی آلدون دردناک ائتدین منی
موپریشان ،دل پریشان ،سینه چاک ائتدین منی

حاج انور اردبیلی:
حاج قدیر جلیل زادگان فرزند حاج یوسف متولد سال 1310یکی از شاعران خوش قریحه عاشورایی است که در دوره تحصیل از شاگردان ممتاز بوده با داشتن استعداد درخشان ،به تشویق پدر خویش به شغل آزاد روی آورد ولی از مطالعه در زمینه مسائل مذهبی ،اخلاقی ومتون کلاسیک ادبیات فارسی وآذری غفلت نورزید از 15سالگی به شعر وشاعری دل بست .وی روز 6اردبیهشت سال 71 دچار سکته مغزی گردید وسرانجام ساعت 30/4بعداز ظهر روز جمعه 19ذیعقده 1412 برابر با اول خرداد 1371 دار فانی را وداع گفت ودر قبرستان قاسمیه دفن گردید

دامن ختم نبی عرش زینب است
شهپر روح الامین فرش زمین زینب است
ساطع از رخساره اش اشراق نور پنج تن
جلوه زهرای اطهر در جبین زینب است

منزوی اردبیلی:
رحیم منزوی اردبیلی فرزند اسدالله در محله سید آباد اردبیل در سال 1316 دیه به جهان گشود وی یکی از شاعران نام آور عاشورایی است از آثار وی 1-نهضت حسینی 2-آمال منزوی 3-آثار منزوی4-ایثار منزوی 5-صدسینه زن 6-صدقافیه
7-صد منظره 8-صد زمزمه در سحرگاه روز 9 مرداد 1371 (30محرم)درپی عارضه قلبی در بیمارستان تهران در گذشت وجنازه اش به اردبیل انتقال یافت ودر قبرستان بهشت فاطمه به خاک سپرده شد .

محضر حقده بلادور باشه باش وجان باجی
ایستورم کئچم ،باشه یئته پیمان باجی

حاج ناصر آزاد اردبیلی:
جلیل ناصر آزاد متخلص به ناصر ومعروف به حاج ناصر ساعتساز در 6شهریور 1298 شمسی در محله ملا هادی در خانواده متدین قدم به عرصه گیتی نهاد در ظهر یوم الله 27 رجب 1408 مطابق با 8فروردین 1366 پس از سرودن مدیحه ای درباره بعثت پیامبر (ص) لبیک حق را اجابت گفت وپیکر پاکش در قبرستان غریبان اردبیل به خاک سپرده شد

برحسینی ها زهر جا کربلازیباتراست
جلوه گاه آشنا برآشنا زیباتراست

غمگین اردبیلی:
میرزا عبادالله داورنیا فرزند مرحوم مشهدی علی مشهور به ملا عبا غمگین ومتخلص به غمگین الحسینی در صبحگاه یوم الله نیمه شعبان امعظم سال 1312 هجری قمری یده به جهان گشود مرحوم غمگین روز دوشنبه ساعت 4 بعداز ظهر روز 29 اردبیهشت 1348 برابر با 2 ربیع الاول سال 1389 در سن 76سالگی دارفانی را وداع گفت ودر قبرستان غریبان مدفون گردید

یاپیش صدقیله غمگین دامن ناموس کبرادن
سنه ائیلر شفاعت دختر زهرا،قیامت ده

صدیف بختیاری اردبیلی:
صدیف بختیاری در سال 1300شمسی در اردبیل دیده به جهان گشود وی یکی از شاعران آذری است که بختیار یا بختیاری تخلص می کرد نامبرده روز 13شهریور ماه 1366 دارفانی را وداع گفت ودر قبرستان بهشت فاطمه اردبیل به خاک سپرده شد.

افسوس تئزپوزاراوگولون اتفاقینی
جبرزمان وجور خزان ،باد صرصری
بلبل بو سوگنامه ده لیلانی فرض ائله
گول ده وجود اقدس شهزادی اکبری

غلام عسگر عاصم کفاش:
در خانواده های مذهبی در سال 1246 خورشیدی در یکی از روستاهای منطقه یورتچی حوالی شهر نیردیده به جهان گشود سه ساله بود که مرحوم پدرش به اردبیل کوچید ودر محله جمعه مسجد سکونت اختیار کرد در سال 1327 خورشیدی دار فانی را وداع گفت ودر قبرستان بهشت فاطمه اردبیل مدفون گردید.

باخ بیر اوضاع جهانه ،ای دل عاقل سن اگر
روزگار اولموش گذرگاهون ده ییل هرگزمقر